21. yüzyıl, siyasi çalkantılar ve iç savaşlar nedeniyle ülkelerinde yönetime ortak olma hayali kuran ancak kendilerini çok uzak coğrafyalarda sığınmacı olarak bulan milyonlarca siyasal göçmene tanıklık etmiştir. Suriye’de 2011 yılının Mart ayında başlayan siyasi kriz, milyonlarca insanı yerinden etmiş; bu süreçte Türkiye yaklaşık 3,7 milyon Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapmıştır. Bu kitlesel göç hareketinden etkilenen şehirlerden biri de Mardin olmuştur. Yaklaşık yüz bin Suriyeli sığınmacının yerleştiği Mardin, göçün toplumsal, kültürel ve ekonomik etkilerinin yoğun olarak hissedildiği sınır kentlerinden biridir. Bu çalışmanın temel amacı, Mardin’de yaşayan yerel halkın Suriyeli sığınmacılara yönelik tutumlarını ve sığınmacıların uyum sürecinde karşılaştıkları sorunları incelemektir. Bu kapsamda, sığınmacıların demografik özellikleri, yaşadıkları çevre koşulları, yerel halk ile olan ilişkileri ve karşılıklı algılar analiz edilmiştir. Araştırmada, Mardin’de ikamet eden Suriyeli sığınmacılar ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarıyla yapılan anket ve derinlemesine görüşmelerden elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Sığınmacıların misafirlikten kalıcılığa geçiş süreci, özellikle Mardin özelinde ele alınmış; bu süreçte ortaya çıkan sorunlar ve uyumu kolaylaştıran ya da zorlaştıran faktörler analiz edilmiştir. Araştırma, Temmuz 2018 - Ocak 2019 tarihleri arasında, çoklu araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Toplam 614 kişilik örneklem grubunu, 307 Suriyeli sığınmacı ve 307 Mardinli vatandaş oluşturmaktadır. Elde edilen bulgular, dil ve din gibi ortak unsurların uyumu kolaylaştırdığını; ancak sığınmacıların kalıcılığının yerel halkta bazı hoşnutsuzluklara yol açtığını ortaya koymuştur. Bu bağlamda, araştırma çeşitli çözüm önerileriyle desteklenmiştir. Bu kitap, 2019 yılında tamamladığım yüksek lisans tezimin gözden geçirilmiş ve genişletilmiş halidir. Akademik sınırları aşarak daha geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmayı amaçlayan bu çalışmada, içerik hem güncellenmiş hem de sadeleştirilmiştir. Bu bağlamda, kitabın yayımlanma sürecinde bana cesaret veren değerli hocam Doç. Dr. İsmet Tunç’a, kıymetli dostlarım Dr. Osman Bilen’e ve Arş. Gör. Ammar Sevgili’ye teşekkür ederim. Bu araştırmanın en değerli katkılarını sağlayan, sabır ve içtenlikle sorularımıza yanıt veren Mardinli vatandaşlara ve Mardin’de ikamet eden Suriyeli katılımcılara teşekkür ederim. Son olarak, bu süreç boyunca desteğini hep hissettiğim aileme; anneme, babama ve eşime teşekkür ederim.
